DJ, Didżej, Dyskdżokej, Disc Jockey, Dee Jay

O ile prezenter tworzy swe dzieła – audycje, sety, imprezy – korzystając z gotowych nagrań, nie ingerując w ich zawartość, o tyle DJ za element swojej twórczości bierze już fragmenty gotowych nagrań i z tych fragmentów tworzy utwory nowe (tzw. remiksy), miksując te fragmenty ze sobą, czyli łącząc je lub modyfikując w różnoraki sposób (np. zmieniając tempo, dodając różnorakie efekty brzmieniowe, zapętlając, lub nakładając nowe warstwy muzyczne – np. sekcję rytmiczną).



Rozważając dwa skrajne podejścia do DJ’owania sprawę ująć można by następująco.

W minimalistycznej wersji DJ byłby osobą, która po prostu puszcza nagrania, czyli spełnia rolę prezentera. Wystarczyłoby jednak dodać odrobinę procesu miksowania, czyli jakiejś formy łączenia dwóch różnych torów dźwiękowych (np. dwóch różnych utworów ot choćby po przez proste nakładanie się końcówki jednego i początku drugiego), a moglibyśmy już mówić o przekształcaniu się typowego prezentera, który wyłącznie dobiera i odtwarza muzykę w DJ’a.

W wersji maksymalistycznej DJ z gotowych (lub tworzonych na żywo, np. głosem) fragmentów muzycznych (melodycznych, harmonicznych lub rytmicznych) oraz próbek dźwięków (tzw. sampli) tworzy nowe utwory w wyniku stosowania odpowiednich technik miksowania ich, zapętlania, czy modyfikowania po przez stosowanie różnorodnych efektów.

Wydaje się, że ta druga – maksymalistyczna – wersja bliższa jest temu, co w dobie dzisiejszej zwykliśmy określać mianem DJ’owania. W tej wersji DJ staje się swoistym muzykiem, a wykorzystywany przez niego sprzęt – swoistym instrumentem.

Stosowne też wówczas stają się określenia typu DJ „gra” nie zaś jedynie DJ „odtwarza” muzykę. Niejednokrotnie bowiem faktycznie DJ jest częścią jakiegoś zespołu muzycznego (zespół muzyczny ma w swoim składzie DJ'a).

W powszechnej praktyce prowadzenia imprez DJ’e zdają się łączyć oba te podejścia – minimalistyczny, czyli miksowania (płynnego łączenia) odtwarzanych utworów, jak również maksymalistyczny, tworzenia własnych utworów w oparciu o przygotowany lub wygenerowany na żywo materiał dźwiękowy.

W ramach ciekawostki dodam, że pojęcie Disc Jockey funkcjonuje już od… 1935 roku, a użyć go miał Walter Winchella pod adresem Martina Blocka.




Przy takiej definicji pojęcia DJ sformułować możemy główne umiejętności, którymi powinien się on wykazywać.

1.    Znajomość repertuaru muzycznego
Mam tu na myśli znajomość różnorodnych gatunków muzycznych, jak również konkretnych utworów w ramach tych gatunków. Inaczej mówiąc DJ powinien „znać się na muzyce”, czy może raczej „znać muzykę”.

2.    Znajomość konstrukcji (struktury) poszczególnych utworów.
Wymaga tego miksowanie muzyki. Im bardziej ciekawie, nieprzewidywalnie chce się łączyć poszczególne utwory, tym bardziej, tym lepiej trzeba znać ich wewnętrzną strukturę.

3.    Biegłość w posługiwaniu się sprzętem
Ponieważ grę DJ’a można porównać do gry na instrumencie, to dobry DJ powinien posiadać duża sprawność w operowaniu tym sprzętem. Jednym słowem powinien doskonale wiedzieć, co na danym sprzęcie można zrobić, jak również powinien umieć szybko i skutecznie tego dokonać.

4.    Zdolności muzyczne, w szczególności poczucie rytmu
Podstawową rzeczą, którą DJ musi umieć zrobić podczas próby płynnego łączenia dwóch różnych utworów jest zgranie ich rytmów i tempa. DJ powinien potrafić „wstrzelić się” w puls jednego utworu z pulsem drugiego utworu. Również tworzenie z mniejszych fragmentów większych części, czy wprost utworów wymaga wyobraźni i wiedzy muzycznej, aby tak powstające utwory były ciekawe.

5.    Umiejętność grania odpowiedniej muzyki dla odpowiednich ludzi
Ta umiejętność szczególnie przydatna jest podczas grania muzyki na imprezach. Jednym słowem DJ powinien umieć wyczuć, kto czego oczekuje (nawet, a może przede wszystkim wtedy, gdy są to oczekiwania werbalnie nie wyrażone).